Οι μεγάλες αράχνες.

Φρ. Νίτσε

Από το περίφημο ποίημα του Φρειδερίκου Νίτσε, "Τάδε έφη Ζαρατούστρας".

Δες, αυτή είν' η τρύπα της μεγάλης αράχνης! Θες να δεις και την ίδια τη μεγάλη αράχνη; Νά 'τη που κρέμεται στο δίχτυ της: άγγιξε το και θα πιάσει να τρέμει.

Νά 'την πού 'ρχεται πειθαρχικά: καλώστη την αράχνη! Το τρίγωνο και σύμβολο σου κάθεται μαύρο πάνω στη ράχη σου' και ξέρω το ίδιο τι είν' αυτό που κάθεται μέσα στην ψυχή σου.

Η εκδίκηση κάθεται μέσα στην ψυχή σου: μαύρη πληγή γίνεται ό,τι δαγκάσεις' με την εκδίκηση το δηλητήριο σου κάνει την ψυχή σου να χορεύει.

Έτσι, με παραβολές σας μιλώ, σε σας που κάνετε την ψυχή να χορεύει παραζαλισμένη, σ' εσάς κήρυκες της ισότητας: Είσαστε οι μεγάλες μαύρες αράχνες με τον κρυφό πόθο της εκδίκησης!

Αλλά γρήγορα θα φέρω στο φως τ' απόκρυφα σας μέρη: γι' αυτό γελώ το γέλιο μου από τα ύψη στα μούτρα σας.

Θα ξεσχίσω τα δίχτυα σας για να σας αναγκάσω με την οργή σας να βγείτε απ' τη σπηλιά σας με τα ψέματα και να ξεπροβάλλει η εκδίκηση σας πίσω από τη λέξη σας «δικαιοσύνη».

Γιατί το γεγονός ότι ο άνθρωπος πρέπει ν' απελευθερωθεί από τα δεσμά της εκδίκησης γίνεται η γέφυρα της πιο ανώτερης μου ελπίδας κι ένα ουράνιο τόξο ύστερ' από μακρόχρονες καταιγίδες.

Αλλά, φυσικά, οι μεγάλες μαύρες αράχνες θέλουν τα πράγματα διαφορετικά. «Δικαιοσύνη ονομάζεται για μας ακριβώς το γεγονός ότι ο κόσμος μπορεί να πλημμυρίσει από τις θύελλες της εκδίκησης μας», -έτσι μιλούν όλες μαζί οι μαύρες αράχνες. Θα εφαρμόσουμε την εκδίκηση και την καταπίεση ενάντια σ' όλους αυτούς που δεν είναι όπως εμείς είμαστε», -αυτά λένε οι μεγάλες μαύρες αράχνες μέσ' από την καρδιά τους. Και «βούληση για ισότητα» -έτσι πρέπει από δω και πέρα να ονομάζεται η αρετή' και θα υψώσουμε την κατακραυγή μας ενάντια στο κάθε τι που κατέχει εξουσία».

Εσείς κήρυκες της ισότητας, με την ξέφρενη τυραννία σας και την ανικανότητα σας που φωνάζετε για «ισότητα», κρύβετε την μυστική τυραννική σας διάθεση κάτω από λόγια αρετής.

Πικρόχολη αυταπάτη, καταπιεσμένη ζήλεια, ίσως η αυταπάτη κι η ζήλεια των γονιών σας: ξεσπούν μέσ' από σας σαν μια φλόγα και σαν μια τρέλα για εκδίκηση.

Αυτό που ο πατέρας το κράτησε σιωπηλό, ο γιος το κραυγάζει' και συχνά βρήκα στο γιο το μυστικό του πατέρα ν' αποκαλύπτεται.

Μοιάζουν εμπνευσμένοι άνθρωποι: αλλά δεν είναι η καρδιά που τους εμπνέει, -είναι η εκδίκηση. Κι όταν γίνονται ραφιναρισμένοι και ψυχροί, δεν είναι εξαιτίας του πνεύματος τους, μα η ζήλεια τους που τους κάνει έτσι ραφιναρισμένους και κομψούς και ψυχρούς.

Η ζήλεια τους τους οδηγεί ακόμη και στους δρόμους των στοχαστών' κι αυτό είναι το σημάδι της ζήλειας τους, -πάντα πάνε πολύ μακριά: έτσι που η κούραση τους να τους κάνει να πλαγιάζουν ακόμη και στο χιόνι.

Η εκδίκηση αντηχεί σ' όλα τα παράπονα τους, και μια κακία υπάρχει σε κάθε τους έπαινο' και το νά 'ναι κριτές μοιάζει γι' αυτούς η πιο μεγάλη ευδαιμονία.

Έτσι, ωστόσο, σας συμβουλεύω φίλοι μου: να δυσπιστείτε απέναντι σ' όλους αυτούς που η παρόρμηση τους να τιμωρήσουν είναι πολύ ισχυρή!

Υπάρχουν άνθρωποι από κακιά ράτσα και κακιά καταγωγή' μέσ' από την όψη τους ξεπηδά ο δήμιος και το λυσσασμένο σκυλί.

Δυσπιστείτε σ' όλους αυτούς που μιλούν πολύ για τη δικαιοσύνη τους! Αληθινά σας λέω, από την ψυχή τους δεν είναι μόνο το μέλι που λείπει.

Κι όταν αποκαλούν τον εαυτό τους «καλό και δίκαιο», μη ξεχνάτε ότι για να γίνουν Φαρισαίοι δεν τους λείπει τίποτ' άλλο εχτός από την εξουσία!

Φίλοι μου, δεν θέλω να με μπερδεύετε με άλλους ή να με παίρνετε για κάποιον που δεν είμαι. Υπάρχουν μερικοί που κηρύχνουν τη θεωρία μου για τη ζωή: ωστόσο, ταυτόχρονα κηρύχνουν και την ισότητα και τη θεωρία της μεγάλης μαύρης αράχνης.

Το ότι μιλούν καλά για τη ζωή, αυτές οι δηλητηριασμένες αράχνες, παρόλο που κάθουνται μέσα στις σπηλιές τους και με τη ράχη τους στραμμένη στη ζωή, οφείλεται στο ότι θέλουν να κάνουν όσο γίνεται μεγαλύτερο κακό, μιλώντας καλά για τη ζωή.

Θέλουν να κάνουν κακό σ' αυτούς που τώρα κατέχουν την εξουσία: γιατί ουσιαστικά το κήρυγμα του θανάτου είναι γι' αυτές τις αράχνες κάτι πολύ πιο γνωστό.

Αν ήταν αλλιώς τα πράγματα, οι αράχνες θα κήρυχναν κι αλλιώς: κι είναι ακριβώς αυτές που παλιότερα ήταν οι καλύτεροι σφαγιάδες του κόσμου κι εκείνοι που έκαιγαν τους αιρετικούς.

Δεν θέλω να με μπερδεύετε μ' αυτούς τους κήρυκες της ισότητας κι ούτε να με θεωρείτε σαν έναν από δαύτους. Γιατί η δικαιοσύνη μιλά σε μένα έτσι: «Οι άνθρωποι δεν είναι ίσοι».

Κι ούτε που θα γίνουν ποτέ τους ίσοι! Γιατί τότε ποια θά 'ταν η αγάπη μου για τον Υπεράνθρωπο, αν μιλούσα διαφορετικά;

Θα πρέπει να προχωρούν ανοίγοντας το δρόμο τους για το μέλλον πάνω σε χίλιες διαφορετικές γέφυρες και υπόγειες στοές, και θα υπάρχουν όλο και περισσότεροι πόλεμοι κι ανισότητες ανάμεσα τους: έτσι με κάνει να μιλώ η μεγάλη μου αγάπη!

Θα γίνουν επινοητές εμβλημάτων και φαντασμάτων μέσα στην εχθρότητα τους, και με τα εμβλήματα και τα φαντάσματα τους θα δίνουν μαζί τον υπέρτατο αγώνα!

Καλοί και κακοί, πλούσιοι και φτωχοί, αριστοκράτες και ταπεινοί, κι όλων των ειδών οι αρετές και οι αξίες: θα γίνουν όπλα και βουερά σύμβολα για να μπορέσει η ζωή να ξεπεράσει τον εαυτό της πάλι και πάλι!

Η ζωή θέλει ν' ανέβει στα ύψη, πάνω σε ψηλούς κίονες και κλίμακες' θέλει ν' ατενίζει το μακρινό μέλλον και πέρα ως πέρα τις χαρούμενες λαμπρότητες, -γι' αυτό ακριβώς χρειάζεται τα ύψη!

Κι επειδή χρειάζεται τα ύψη έχει ανάγκη κι από κλίμακες κι από αντίσταση σ' αυτές τις κλίμακες κι ανάμεσα σ' εκείνους που τις σκαρφαλώνουν! Η ζωή θέλει ν' ανέβει και μέσ' από το ανέβασμα της να ξεπεράσει τον εαυτό της.

Και για κοιτάξτε μόνο λίγο φίλοι μου! Εδώ όπου οι σκοτεινές τρύπες της μαύρης αράχνης βρίσκονται, εδώ υψώνονται και τα ερείπια ενός παλιού ναού, -κοιτάξτε τον μονάχα με φωτισμένα μάτια!

Αληθινά σας λέω, αυτός που κάποτε έντυσε τους στοχασμούς του σε πέτρα εδώ πέρα, ήξερε το ίδιο καλά με τον καλύτερο σοφό του κόσμου το μυστικό ολόκληρης της ζωής.

Ότι δηλαδή εδώ πέρα υπάρχουν μάχες κι ανισότητες και πόλεμοι για την εξουσία και για την κυριαρχία, ακόμη και μέσα στην ομορφιά: μας τα διδάσκει όλ' αυτά με την πιο ξεκάθαρη παραβολή.

Πόσο θεϊκά οι καμάρες και τα τόξα αυτού του ναού αντιτάσσονται το ένα στ' άλλο μέσα σ' έναν αγώνα επικράτησης: πόσο αγωνίζονται μεταξύ τους για το φως και τη σκιά, αυτά τα θεϊκά αγωνιζόμενα πράγματα!

Όμορφοι και σίγουροι σαν κι αυτά, ας είμαστε το ίδιο κι εχθροί, φίλοι μου! Ας αγωνιζόμαστε θεϊκά ο ένας ενάντια στον άλλο!

Χα! Τώρα η μαύρη αράχνη, ο προαιώνιος εχθρός μου, με δάγκασε! Θεϊκά ωραίο και σίγουρο, έτσι όπως με βρήκε με δάγκασε στο δάχτυλο!

«Πρέπει να υπάρξει τιμωρία και δικαιοσύνη», - έτσι σκέφτεται η αράχνη: «τώρα πια δεν θα λέει τα μάταια τραγούδια του εξυμνώντας την εχθρότητα!».

Ναι, η αράχνη πήρε την εκδίκηση της! Κι αλίμονο τώρα θα κάνει και την ψυχή μου να ζαλιστεί από εκδίκηση!

Αλλά για να μη γίνει κάτι τέτοιο αδερφοί μου, δέστε με σ' αυτόν τον κίονα! Καλύτερα να καταντήσω ένας στυλίτης άγιος, παρά ένας ανεμοστρόβιλος εκδικητικότητας!

Αληθινά σας λέω, ο Ζαρατούστρας δεν είν' αγέρας που χορεύει, ούτε ανεμοστρόβιλος. Και παρόλο που είναι χορευτής, δεν είναι αυτός που θα χορέψει της αράχνης το χορό!